De precieze oorzaak van dyslexie is nog niet bekent. Het is wel duidelijk dat het zich afspeelt in de hersenen. Het lijkt erop dat het hersengebied waar klanken aan schrifttekens worden gekoppeld te zwak is of moeilijk bereikbaar is. Duidelijk is dat mensen met dyslexie problemen hebben met de fonologische verwerking van taal en/of het snel benoemen van woorden.
Erfelijkheid
Het staat vast dat bij dyslexie sprake is van een erfelijke factor. Een kind dat één ouder heeft met dyslexie, heeft 40 tot 50% kans er ook aanleg voor te hebben. Bij twee dyslectische ouders ligt dit percentage rond de 80%.
Problemen met de hersenen
Uit onderzoek blijkt dat mensen doorgaans voor het lezen en schrijven drie gebieden in het linkerdeel van de hersenen gebruiken. Deze gebieden staan in directe wederzijdse verbinding met elkaar en zijn elk voor een deel van de taalverwerking verantwoordelijk. Voor dyslectici geldt dit niet. Shaywitz toonde aan dat de verbindingen tussen deze 3 gebieden in de linkerhersenhelft bij dyslectici niet werken; zelfs niet bij dyslectische kinderen van vier jaar. Bij dyslectici ontstaat een alternatieve route in de hersenen voor het opslaan en terugvinden van de betekenis van woorden die vooral via de rechterhersenhelft loopt. De oorzaak hiervan is dat de rechterhersenhelft van dyslectici in het denken, in het verwerken van informatie, dominant is. Dat betekent dat er een sterke voorkeur bestaat voor het denken via deze rechterhersenhelft. Een voorkeur die zo sterk is, dat taal moeilijk wordt geautomatiseerd naar de linkerhersenhelft.
De linkerhersenhelft zorgt voor een directe toegang tot de vorm, betekenis en uitspraak van woorden. Een persoon met dyslexie heeft deze toegang niet en moeten daar via zijn rechterhersenhelft achterkomen, dus via het maken van beelden, het leggen van verbanden en structuren, het hebben van allerlei associaties. Dit toont ook de voorliefde van dyslectici voor het uitgebreid redeneren, het denken in beelden, het leggen van verbanden, het probleemoplossende en kritische denken. Deze manier van denken wordt ‘beelddenken’ genoemd. Daar tegenover staat ‘taaldenken’. Taaldenken is het denken in taal, hierbij wordt vooral de linkerhersenhelft gebruikt. Taaldenken is de norm in onze maatschappij. Het hele onderwijs is erop ingesteld. Het beelddenken wordt als lastig ervaren en vaak niet begrepen. Dit vormt dan ook het probleem voor dyslectici. Zij zijn beelddenkers en het onderwijs sluit hier slecht op aan.
Gebruikte bronnen:
- www.steunpuntdyslexie.nl
- www.dyslexieweb.nl
- www.werkendyslexie.nl
De informatie moet met voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. Het is een greep uit de vele informatie die beschikbaar is over dyslexie en zeker niet volledig. Een diagnose mag alleen worden vastgesteld door een professional. © Pauline Bakkenhoven
Geen opmerkingen:
Een reactie posten